Çocuk gastroenteroloji'de tanı ve tedavi için yapılan işlemler
1. Endoskopik İşlemler:Tüm yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağı, ince ve kalın bağırsak hastalıklarının teşhis, tedavi ve takibi ile beslenemeyen hastaların tedavisi için kullanılır.
A. Özofagogastroduodenoskopi: Yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağının özel ışıklı bir alet olan endoskopi ile görerek incelenmesi ve gerektiğinde biyopsi alınma işlemi.
B. Kolonoskopi: Kalın bağırsağın görerek incelenmesi ve gerektiğinde biyopsi alınma işlemi.
C. Rektosigmoidoskopi: Kalın bağırsağın son 30 cm’lik kısmının görerek incelenmesi ve gerektiğinde biyopsi alınma işlemi.
D. Endoskopik ince bağırsak biyopsisi: Özellikle kronik ishalli hastalarda ve çölyak hastalığı gibi durumlarda tanı koymak amacı ile endoskop yardımı ile ince bağırsaktan biyopsi alınma işlemi.
E. Özofagus varis ligasyonu ve skleroterapi: Endoskopi aracılığı ile yemek borusu varislerinden kanayan hastaların varislerinin iğneyle ya da bağlayarak tedavisi.
F. Perkütan endoskopik gastrostomi / perkütan endoskopik gastrostomi- jejunostomi / perkütan endoskopik jejunostomi (PEG / PEG-J / PEJ): Karın ön duvarından mideye veya ince bağırsağa özel olarak beslenme için yapılmış bir tüpün -özel ince bir boru- yerleştirilmesi.
Karaciğer hastalıklarınının teşhisinde ve takibinde kullanılan bir işlemdir. Özel bir iğne ile karnın sağ tarafından, hasta uyutularak ve biyopsi alanı uyuşturularak, ameliyatsız karaciğerden küçük bir örnek alınma işlemidir ve bu örnek patoloji tarafından mikroskopla incelenerek hastalık hakkında önemli bilgiler elde edilir.
3. 24 Saatlik Özofagiyal pH Monitorizasyonu:
Mideden yemek borusuna asit içeriğin kaçıp kaçmadığının incelenmesi işlemidir.
Gastroözofageal reflü hastalığı (mide içeriğinin yemek borusuna kaçması) tanısında kullanılan günümüzdeki en güvenilir yöntemdir. Testin yapılması için ucunda pH (asit) değişikliklerine duyarlı bir bölgesi olan bir kateter (yaklaşık 2 mm çapında esnek bir kablo) burun yoluyla yemek borusu alt ucuna yerleştirilir. Kateterin dışarıda kalan ucu ise küçük bir bilgisayara başlanır. Yemek borusu alt ucundaki pH (asit) değişiklikleri her 4-8 saniyede bir bilgisayar sistemine aktarılarak kaydedilir. Kayıt sonunda kateter çıkarılır ve küçük bilgisayara kaydedilmiş olan bilgiler bir başka bilgisayara aktarılarak hastalık diyebileceğimiz derecede bir kaçak olup olmadığı araştırılır.
4. Üre Nefes Testi:
Midede Helicobacterpylori isimli, gastrit ve ülsere neden olan bakterinin varlığını saptamaya yarayan, kolay, güvenilir bir testtir. Test yaklaşık 30 dakika sürmekte, testin başında ve sonunda nefesle verilen havadan örnekler alınarak bu bakterinin midedeki varlığı araştırılmaktadır.
Çocuk gastroenteroloji'nin uzmanlık alanları
1. Gastroenteroloji (Tüm yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsak hastalıkları):
Şikayetler:
· Karın ağrısı:
o ani gelişen, şiddetli karın ağrıları
o uzun süredir devam eden, çocuğun günlük yaşamını etkileyen karın ağrıları
· Kusma:
o ani başlayan ve geçmeyen kusmalar
o uzun süredir devam eden kusmalar
· İshal, kanlı ishal
· Karın şişliği
· Kabızlık
· Alt sindirim sistemi kanamaları
o Rektal kanama, melena (makattan kırmızı renkli kan gelmesi veya siyah renkli kaka yapma)
· Üst sindirim sistemi kanaması
o Hematemez (kahve telvesi şeklinde kusma)
· Tedaviye rağmen düzelmeyen kansızlık
· Nedeni bulunamayan büyüme-gelişme gerilikleri (kilo ve boy uzamasının geri kalması)
· Yakıcı madde (özellikle temizlik maddeleri) içme (korozif özofajit ve korozif gastrit) ve yabancı madde yutma
· İlaç tedavisine dirençli kansızlık durumları
Hastalıklar:
· Korozif özofajit ve korozif gastrit
· Gastrit ve ülser
· Gastroözofageal reflü hastalığı
· Çölyak hastalığı
· İnflamatuar barsak hastalığı (kolitler; ülseratif kolit, Crohn hastalığı)
· İrritabl barsak sendromu
2. Hepatoloji (Tüm karaciğer, pankreas ve safra kesesi hastalıkları):
Şikayetler:
· Karın ağrısı ve karın şişliği
· Sarılık
· Karaciğer fonksiyon testlerinin (karaciğer ile ilgili tahlillerin) bozuk çıktığı hastalar
· Karaciğer ve dalak büyümesi
Hastalıklar:
· Yenidoğan hepatitleri (TORCH-S enfeksiyonları, doğumsal metabolik hastalıklar –alfa-1-antitripsin eksikliği, tirozinemi, galaktozemi, kistik fibrozis, vb–, karaciğeri tutan endokrin ve genetik hastalıklar –hipo- ve hipertiroidi, Down sendromu, vb.– , prematürelik, vb.)
· Yenidoğan kolestazı (safra yolu atrezisi, safra yolu hipoplazisi, koledok kisti, vb.)
· Hepatitler (hepatit A, B, C, D, E): korunma ve tedavisi
· Kronik hepatit B ve C
· Hepatitli anne bebeği
· Wilson hastalığı
· Otoimmün hepatit
· Karaciğeri tutan tüm metabolik hastalıklar
· Siroz ve komplikasyonları (portal hipertansiyon, asit, özofagus varisleri)
· Safra kesesi ve safra yolu taşları ile safra kesesi iltihabı
· Akut ve kronik pankreatit
3. Beslenme Hastalıkları:
· Besin alerjileri veya bazı besinlere tahammülsüzlük
· Büyüme-gelişme gerilikleri
· İştahsızlık
· Şişmanlık-obesite
· Çeşitli nedenlerden dolayı ağızdan yeterli besin alamama ya da hiç beslenememe durumları
Çeşitli hastalıkları nedeni ile ağızdan beslenemeyen çocukların beslenme gereksinimlerinin “girişimsel yöntemlerle” sağlanması (nazogastrik tüple beslenme ve PEG / PEG-J / PEJ):
Çeşitli nedenlerle ağızdan beslenemeyen hastaların özel bir tüp (silikon veya poliüretan bir maddeden özel olarak sadece beslenme için yapılmış çok ince özel boru) yardımı ile, kısa süreli beslenme desteği ihtiyacı olanlar için burundan mideye veya uzun süreli beslenme desteği gereken durumlarda ameliyatsız, endoskopik olarak karın duvarından mideye veya ince bağırsağa direk olarak beslenmeyi sağlayan bu yöntemler tarafımızdan uygulanmaktadır.
Girişimsel beslenme uygulamaları yapılan hasta grupları:
· Gastroözefageal reflü hastalığı ve diğer nedenler ile şiddetli kusması olan, bu nedenle ağızdan beslenemeyen ve tedavisini alamayan hastalar
· Doğum kilosu düşük olan ve erken doğum nedeni ile ağızdan hiç beslenemeyen veya yetersiz beslenen bebekler ile zamanında ve normal kilo ile doğan ancak yenidoğan döneminde ortaya çıkan ciddi hastalıklar nedeni ile beslenemeyen bebekler
· Nörolojik hastalıkları nedeni ile yutma fonksiyonları olmayan, yeterli beslenemeyen veya hiç beslenemeyen hastalar
· Beslenmenin yeterli sağlanamadığı veya beslenmenin hiç mümkün olmadığı kanser hastaları
· Herhangi bir ameliyat sonrası beslenmenin ağızdan sağlanamadığı hastalar
· Ağır hastalıkları nedeni ile yoğun bakımda yatan ve ağızdan beslenemeyen hastalar
· Malnütrisyonu (şiddetli kilo azlığı) olan ve ağızdan hiç beslenemeyen veya ağızdan beslenmesine rağmen kilo alamayan tüm hastaların yeterli kilo alımını sağlayacak özel beslenme ürünleri ile beslenmesi
